Zapobieganie przewlekłemu zapaleniu oskrzeli – co powinieneś wiedzieć?

zapalenie-oskrzeli

Utrzymujący się długo, przewlekły kaszel może mieć bardzo różnorodne przyczyny. Jedną z nich, tą ze strony układu oddechowego, jest przewlekłe zapalenie oskrzeli [1]. Co to za choroba? Czy można jej zapobiegać? Sprawdź!

Zapalenie oskrzeli – trzy postaci

Jedną z postaci zakażenia dróg oddechowych jest zapalenie oskrzeli. Ze względu na czas trwania choroby wyróżnia się trzy jego postaci [1]:

  • stan ostry: objawy utrzymują się do 21 dni;
  • stan podostry: trwa od 3 do 8 tygodni;
  • stan przewlekły: utrzymuje się dłużej niż 8 tygodni.

Najczęściej występującą postacią jest ostre zapalenie oskrzeli, które rozpoznaje się po wykluczeniu zapalenia płuc. Objawia się na początku suchym kaszlem, który jest bardzo uporczywy i może nasilać się podczas snu. Z czasem robi się wilgotny i towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny [2]. Gdy jednak kaszel nie mija, a staje się przewlekły, w procesie diagnostycznym należy rozważyć postać przewlekłego zapalenia oskrzeli.

Objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli

Przewlekłe zapalenie oskrzeli to postępująca choroba. Jej charakterystycznym objawem jest chroniczne wytwarzanie plwociny, co ma związek z utrzymującym się długo kaszlem z jej odkrztuszaniem. Stan ten diagnozuje się, gdy dokuczliwe dolegliwości trwają co najmniej przez 3 miesiące w roku w czasie dwóch następujących po sobie lat [3].

Zanim lekarz zdiagnozuje przewlekłe zapalenie oskrzeli, musi wcześniej przyjrzeć się temu, czy oprócz uporczywego, produktywnego (mokrego) kaszlu nie występują inne objawy. Gdy pojawia się np. krwioplucie, duszności, gorączka, ból w klatce piersiowej, utrata masy ciała, chrypka, problemy z przełykaniem [1], wówczas  należy rozszerzyć diagnostykę. Pozwoli to wykluczyć gruźlicę, raka płuca i inne przyczyny kaszlu [3].

Przeczytaj również  Laserowe leczenie zębów - fakty i mity

Na przewlekłe zapalenie oskrzeli cierpi większość osób z POChP (przewlekłą obturacyjną chorobą płuc). U tych pacjentów obserwuje się średnio 1,5-3 razy w roku zaostrzenie objawów, w tym zwiększenie ilości plwociny odkrztuszanej w ciągu dnia, zmianę jej zabarwienia np. na żółtą lub zieloną oraz nasilające się uczucie duszności [3].

Przewlekłe zapalenie oskrzeli – przyczyny

Powodem chorowania na przewlekłe zapalenie oskrzeli są szkodliwe czynniki środowiskowe i ich wpływ na drogi oddechowe. Za główny czynnik uznaje się palenie tytoniu [2]. Jednak na wystąpienie tej choroby i przewlekłego kaszlu mogą wpłynąć także substancje szkodliwe w środowisku pracy [1], alergeny i infekcje wirusowe. Ryzyko wystąpienia stanów zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli wzrasta z wiekiem. Częściej rozwija się u osób, którym towarzyszą inne choroby, takie jak zaawansowana POChP, choroba serca, alkoholizm, zakażenia wirusowe, niedożywienie, czynne palenie tytoniu, inne przewlekłe choroby płuc oraz pobyty w ośrodku opieki długoterminowej [3].

Jak zapobiegać przewlekłemu zapaleniu oskrzeli?

Chcąc uniknąć postaci przewlekłego zapalenia oskrzeli, należy przede wszystkim zrezygnować z palenia tytoniu lub w sytuacji biernego palacza unikać przebywania wśród palących. Poza tym warto wykonywać profilaktyczne badania krwi, spirometrię czy prześwietlenie klatki piersiowej, by wykluczyć istnienie innych chorób dróg oddechowych lub wcześnie wykryć ich wystąpienie. Przyczyną przewlekłego zapalenia oskrzeli może być także narażenie na zanieczyszczenia powietrza lub szkodliwe czynniki obecne w domu lub w środowisku pracy. Dlatego podstawą zapobiegania tej chorobie jest przede wszystkim stronienie od sytuacji i unikanie miejsc, które stwarzają ryzyko narażenia na bodźce toksyczne dla układu oddechowego [1].

Przewlekłe zapalenie oskrzeli – leczenie

Ze względu na to, że choroba najczęściej rozwija się u palaczy, konieczne jest podjęcie interwencji lekarskiej i poddanie się terapii antynikotynowej. Przewlekłe zapalenie oskrzeli nie wymaga podawania antybiotyków.  Na radzenie sobie z kaszlem korzystnie może wpłynąć stosowanie leków mukolitycznych [1], czyli takich, które prowadzą do upłynnienia i zmniejszenia lepkości śluzu w drogach oddechowych. Dzięki nim odkrztuszanie zalegającej wydzieliny jest znacznie łatwiejsze.

Przeczytaj również  Jak dobrać idealne botki do codziennych outfitów na zimę?

W stanach zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli może być konieczne zarówno podawanie antybiotyku, jak i krótkotrwałe włączenie przyjmowania glikokortykosteroidów systemowych [1].

Na zlecenie marki Deflegmin

Bibliografia:

[1] Krenke R., Chorostowska-Wynimko J. i in., Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Lekarz POZ 6/2018: 425-452.

[2] Mejza F., Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy, leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68742,zapalenie-oskrzeli (dostęp: 03.08.2023)).

[3] Albertson T., Louie S., Chan A., Rozpoznawanie i leczenie zaostrzeń przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli u chorych w podeszłym wieku, [w:] Medycyna Wieku Podeszłego, 2011, tom 1, nr 1, 1–14.