Ketony w moczu w ciąży – co oznaczają i jak się ich pozbyć? Przyczyny i objawy

Ciąża jest dla rodziców okresem szczęścia i wyczekiwania. Wiąże się one również z wieloma badaniami, wizytami lekarskimi oraz obawami dotyczącymi zdrowia dziecka i mamy. 

Badania moczu w ciąży – co obejmuje?

Badanie ogólne moczu jest jednym z podstawowych, które trzeba wykonać podczas ciąży. Obejmuje ono kilka parametrów, na przykład:

• Jego barwę
• Obecność krwinek czerwonych
• Obecność leukocytów
• Glukozę
• Obecność ciał ketonowych

Niewiele osób wie czym są ketony dlatego jeśli widzimy, że badania w tym kierunku są nieprawidłowe zaczynamy się martwić, zwłaszcza w ciąży. Bardzo ważne jest, by pamiętać o innych równie ważnych badaniach, które należy wykonać podczas ciąży:

• Morfologia krwi
• Cytologia
• Badanie w kierunku kiły
• Badanie w kierunku HIV
• Badanie w kierunku wirusa HCV
• Badanie pH pochwy
• Badanie przeciwciał
• Badanie przeciwciał przeciwko toksoplazmozie
• Pomiar masy ciała
• Pomiar ciśnienia

Czym są ketony?

Ogólnie rzecz biorąc ciała ketonowe to wynik przemian biochemicznych tłuszczów. Prościej mówiąc jest to efekt rozkładu glukozy i kwasów tłuszczowych w naszym organizmie, podczas którego powstają następujące związki: aceton, acetooctan oraz B– hydroksymaślan. Ciała ketonowe powstają w wątrobie, jednak nie są one przez nią wytwarzane. Najpierw przenikają do krwiobiegu, następnie do tkanek i narządów: mózgu, serca, mięśni szkieletowych oraz kory nerki, dla których stanowią materiał energetyczny w zastępstwie za glukozę. U kobiet w ciąży problemy z ketonami pojawiają się w pierwszym trymestrze ciąży i są następstwem wymiotów.

Ketony w moczu – przyczyny

Ketony w moczu w ciąży nie są rzadkim zjawiskiem, zwłaszcza u kobiet które na początku w pierwszym trymestrze bardzo dużo wymiotują. Przyczynami występowania ketonów w moczu w okresie ciąży mogą być między innymi:

• Cukrzyca ciążowa
• Głodówka
• Zmiana diety
• Gorączka
• Choroby tarczycy
• Anoreksja lub bulimia
• Duży wysiłek fizyczny
• Spożywanie ograniczonej ilości węglowodanów
• Wymioty

Najczęstszą przyczyną pojawienia się ketonów w moczu w ciąży jest cukrzyca ciążowa.

Jakie są objawy ketonów w moczu w ciąży?

Ketony w moczu w ciąży mogą objawiać się:

• Suchością w ustach
• Wzmożonym pragnieniem
• Bólami brzucha
• Bólami i zawrotami głowy
• Zapachem acetonu z ust kobiety
• Częstym oddawaniem moczu
• Zmęczeniem
• Częstymi infekcjami
• Wymiotami

Co oznaczają ketony w moczu w ciąży?

Ketony w moczu w ciąży wymagają diagnostyki i dodatkowych badań dlatego, że nie powinny one w ogóle występować. Wykrywa się je podczas ogólnego badania moczu, które każda kobieta w ciąży musi wykonać przed wizytą u ginekologa.

Bardzo często zdarza się, że lekarz wykrywa ketony w moczu w ciąży przy cukrzycy typu I. Jest to sygnał dla kobiety oraz lekarza prowadzącego aby kontrolować gospodarkę węglowodanową.

Ketony w moczu w ciąży – jaka jest norma?

Interpretacją ketonów w moczu podczas ciąży powinien zająć się przede wszystkim lekarz, który zlecił nam to badanie. Poziom wykrytych ciał ketonowych podzielony jest na trzy podstawowe kategorie:

• Niski poniżej 19 mg/dl
• Średni 20 – 40 mg/dl
• Wysoki powyżej 40 mg/dl

Nie należy jednak mimo wszystko panikować, ponieważ śladowe ilości ketonów w moczu w ciąży nie są niczym strasznym a badanie należy po kilku godzinach powtórzyć. Jeśli natomiast analiza wykazała wysokie ketony w moczu w ciąży lub chociażby średnie stężenie jest to zagrożenie dla zdrowia, które może doprowadzić do zaburzenia równowagi chemicznej krwi oraz zakwaszenia organizmu kobiety. W takim wypadku potrzebna jest wizyta u lekarza oraz wykonanie badań w kierunku poziomu cukru we krwi. Wielu lekarzy twierdzi, że norma ketonów w moczu w ciąży tak naprawdę nie istnieje. Zazwyczaj są to śladowe ilości które same się normują dlatego też badanie wykonuje się jeszcze raz po kilku godzinach.

Jak pozbyć się ketonów z moczu w ciąży?

Najskuteczniejszym sposobem pozbycia się ketonów z moczu w ciąży jest ustabilizowanie poziomu glukozy i insuliny. Bardzo dużą rolę odgrywa odpowiednia dieta oraz nawodnienie, należy skupić się na wyrównaniu gospodarki kwasowo-zasadowej i poziomu potasu. W poważniejszych przypadkach leczenie ketonurii wymaga pobytu w szpitalu oraz dożylnego podawania roztworu dwuwęglanu sodu z płynem hipotonicznym.

Jak leczyć ketony w moczu w ciąży?

Ketony w moczu w czasie ciąży mogą działać neurotoksycznie, doprowadzić do uszkodzeń mózgu dziecka. Jeśli na przykład ketony w moczu w ciąży w 3 trymestrze są wysokie to ketonuria może zakończyć się śpiączka lub w najgorszym wypadku śmiercią. Przed wykonaniem badania moczu należy:

• Być na czczo przez 8 godzin
• Zebrać mocz do jednorazowego jałowego pojemnika
• Przed pobraniem moczu umyć ręce i okolice intymne
• Do pojemnika zebrać mocz tylko ze środkowego strumienia, pierwszy oddać do toalety
• Pobrany materiał jak najszybciej przekazać do laboratorium

Najczęściej zdarza się, że u kobiet w ciąży wykrywa się niski poziom ketonów w moczu, w takim wypadku wystarczy podawanie węglowodanów by skierować metabolizm na odpowiednią drogę oraz zmniejszyć zużycie tłuszczów.

Jeśli chodzi o leczenie, gdy pojawiają się ciała ketonowe w moczu w ciąży to zależne jest to od wykrytej ilości. W przypadku gdy są one śladowe nie ma potrzeby wdrażania leczenia, zaleca się zazwyczaj zbilansowaną dietę, nawadnianie organizmu oraz odpoczynek. Jeżeli natomiast ketony w moczu powiązane są z cukrzycą ciążową to konieczne jest leczenie w celu ustabilizowania insuliny i glukozy, oraz regularne mierzenie poziomu cukru we krwi. Wykrycie ketonów w moczu nie oznacza stanu chorobowego, warto jednak nie bagatelizować wyników i skonsultować się z lekarzem.

Możliwe powikłania w związku z ketonami w ciąży

Przede wszystkim najpoważniejszą przyczyną pojawienia się ketonów w moczu w ciąży są cukrzyca oraz jej powikłanie – kwasica ketonowa. Wysokie stężenie ketonów może działać toksycznie na mózg, prowadzić do śpiączki ketonowej a nawet do śmierci.

Glikemia czyli cukrzyca w ciąży może prowadzić do powikłań dla dziecka i mamy. Dzieci urodzone przez kobiety z cukrzycą ciężarnych narażone są na: wady nerek, układu nerwowego oraz serca. Dlatego tak ważne jest leczenie. Gdy u kobiety stwierdzi się cukrzycę ciążową konieczne jest stosowanie insuliny, proszę się nie martwić jest ona całkowicie bezpieczna dla rozwijającego się malucha.

Prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy ciążowej wzrasta w przypadku kobiet, które przed zajściem w ciążę miały problemy z nadwagą, podniesiony poziom cukru we krwi, członkowie rodziny chorują na cukrzycę, ma ona podniesione ciśnienie krwi.

Kontrolowanie cukrzycy polega na regularnym mierzeniu poziomu cukru we krwi glukometrem kilka razy w ciągu dnia. Bardzo ważne jest również odpowiednia dieta, aktywność fizyczna oraz regularne badanie moczu w kierunku analizy poziomu ketonów.

Ale spokojnie wiele kobiet ma podejrzenia cukrzycy ciążowej co okazuje się z czasem nieuzasadnione. Oczywiście konieczne jest regularne badanie się oraz comiesięczne wizyta u ginekologa prowadzącego naszą ciążę. Jeśli będziemy trzymać się zaleceń naszego lekarza, na pewno nie stanie się nic złego i za kilka miesięcy będziemy mogli cieszyć się z uroków macierzyństwa.