Kiedy decydujemy się na dziecko mamy świadomość, że czeka nas prawdziwa rewolucja. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że noworodek i niemowlę komunikuje swoje potrzeby poprzez płacz i jesteśmy na to gotowi. Czasem jednak rzeczywistość potrafi nas nieprzyjemnie zaskoczyć. Zdarza się bowiem, że dziecko płacze praktycznie cały czas i wymaga nieustannej obecności rodzica. W takiej sytuacji często obawiamy się, że z nasza pociechą dzieje się coś niedobrego. Tymczasem zachowanie takie nie musi wynikać z choroby. Może okazać się, że nasze dziecko jest High Need Baby – czyli maluchem o wysokich potrzebach. Co kryje się pod tym pojęciem? Czy mamy powody do niepokoju? Jak uczynić codzienność z HNB nieco łatwiejszą? W naszym artykule postaramy się odpowiedzieć na wszystkie te pytania.
High Need Babies – jakie to dzieci?
Zacznijmy od wyjaśnienia, co właściwie kryje się pod pojęciem High Need Baby. Jest to pojęcie, które zostało stworzone przez Marthę i Williama Searsów, którzy odpowiedzialni są również za stworzenie modelu wychowania dzieci, które określamy mianem rodzicielstwa bliskości. Kim jednak są High Need Babies? Jest to termin, który odnosi się do niemowląt i małych dzieci, charakteryzujących się intensywnymi i nietypowymi potrzebami zarówno emocjonalnymi, jak i fizycznymi. Są to dzieci, które wykazują wyjątkową wrażliwość na bodźce otoczenia oraz potrzebę bliskości i kontaktu z opiekunami. Bardzo często określa się je jako maluchy płaczliwe, wymagające ciągłej uwagi, nie posiadające umiejętności samoregulacji.
High Need Baby – to choroba czy charakter?
Wiele rodziców, którzy podejrzewają, że ich dziecko jest HNB ma obawy dotyczące tego, czy nie jest to schorzenie, które będzie wymagało specjalistycznego leczenia. Inni zaś uznają, że jest to po prostu cecha temperamentu dziecka i w przyszłości nic się nie zmieni. Wynika to z faktu, że pojęcie High Need Baby wciąż jeszcze nie jest powszechnie znane. Tymczasem HNB to pojęcie, które nie oznacza ani choroby, ani charakteru. Jest to sposób reagowania noworodka lub niemowlęcia na otaczający go świat i bodźce, który jest uwarunkowany najczęściej budową oraz sposobem funkcjonowania układu nerwowego dziecka. Możemy więc uznać, że HNB posiadają specyficzny temperament. Warto jednak mieć świadomość, że nie zawsze oznacza to, że będą podobnie reagować na bodźce w późniejszym wieku. Wiele maluchów, szczególnie jeśli mają zapewnione odpowiednie warunki rozwoju z czasem nabywa umiejętności samoregulacji. Związane jest to również z dojrzewaniem układu nerwowego, który z czasem lepiej radzi sobie z docierającymi do niego bodźcami. Niemniej jednak, jeśli jesteśmy rodzicami dziecka HNB warto pozostać czujnym na inne, niepokojące objawy, które mogą świadczyć o tym, że ze zdrowiem malucha dzieje się coś nieprawidłowego. Jeśli dziecko ma podwyższone napięcie mięśniowe, nie przybiera na wadze lub często zmaga się z infekcjami – warto szukać pomocy lekarskiej. Może to bowiem oznaczać, że płaczliwość i rozdrażnienie malucha spowodowane są problemami zdrowotnymi nie zaś byciem wymagającym dzieckiem.
High Need Baby – jak je rozpoznać? Najczęstsze objawy
Wiemy już, co kryje się pod pojęciem High Need Baby. Jak jednak rozpoznać, czy nasza pociecha jest takim właśnie wymagającym dzieckiem? Istnieje szereg objawów, które mogą o tym świadczyć. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich.
Pierwszą, najbardziej charakterystyczną cechą, którą wyróżniają się High Need Babies jest intensywne reagowanie na bodźce z otoczenia. Dzieci te zazwyczaj nigdy nie kwilą cicho lecz od razu wybuchają głośnym, niepohamowanym płaczem, który trudno jest ukoić. Ponadto dzieci HNB są bardzo wymagające. O ile w przypadku dzieci nie zmagających się z tym stanem płacz z czasem samoistnie gaśnie, ponieważ dziecko ma pewne mechanizmy samoregulacji, które sprawiają, że potrafi się uspokoić o tyle HNB, którym nie poświęci się uwagi, kiedy się jej domagają płaczą jeszcze głośniej aż do utraty sił.
Uwaga i obecność rodziców ma dla nich kluczowe znaczenie. Dzieci te bardzo często określane są jako “nieodkładalne”. Potrzebują przytulania, kołysania, noszenia i dotyku – zarówno w czasie odpoczynku, jak i zabawy. Kolejnym ważnym objawem stanu HNB jest ruchliwość. Dzieci te są nadaktywne, nie lubią krępowania ich ruchów czy ograniczeń. Jest to dość specyficzny objaw, ponieważ większość noworodków i niemowląt czuje się bardzo dobrze będąc ciasno otulonymi przez kocyk lub rożek. Mówiąc o objawach HNB nie sposób nie wspomnieć również o tym, że dzieci te bywają “łakome” – jedzą często i bardzo łapczywie. Jednocześnie bardzo trudno jest wypracować z nimi regularny tryb karmienia. Mogą domagać się mleka co godzinę, a następnie przez kilka godzin nie wyrażać zainteresowania posiłkiem.
Wśród typowych cech HNB wymienić możemy również problemy z zasypianiem, lekki i często przerywany sen. Dzieci te bardzo mało śpią także w ciągu dnia. Maluchy te są również nadwrażliwe. Chodzi tu nie tylko o bodźce wzrokowe czy dźwiękowe ale również dotykowe. Przeszkadzać może im nawet cichy szept, spokojna muzyka lub metka w ubraniu. Z tego samego powodu źle znoszą kontakt z innymi osobami poza rodzicami, których zapach i zachowanie znają. Bywa, że mijają miesiące zanim dziecko HNB przyzwyczai się do pozostawania pod opieką kogoś innego. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i może wykazywać różne cechy w różnym stopniu. Nie zawsze możemy zaobserwować wszystkie te cechy charakterystyczne dla HNB, mogą też nie być bardzo mocno nasilone. Niemniej jednak, jeśli zauważamy chociaż kilka z nich – warto skonsultować się ze specjalistą by upewnić się jak postępować z maluchem.
Potrzeby High Need Babies – spróbuj je zrozumieć
Poznanie i zrozumienie potrzeb HNB jest niezwykle ważne dla stworzenia harmonijnego i wspierającego otoczenia dla malucha. Zrozumienie czego potrzebuje dziecko pozwala nam poradzić sobie nie tylko z ciągłym płaczem ale również z napięciem, które towarzyszy rodzicom w takich sytuacjach. Na samym początku warto uświadomić sobie, że reakcje i zachowania dzieci HNB wynikają z ich naturalnego temperamentu oraz sposobu percepcji świata. Potrzeba bliskości i stałego kontaktu jest tak naprawdę prośbą o zapewnienie bezpieczeństwa i spokoju. Intensywne reakcje na bodźce płynące z otoczenia najczęściej są próbą radzenia sobie z nadmiarem wrażeń, które zaskakują i przytłaczają malucha. Zaś nieregularne pory snu i jedzenia są wynikiem indywidualnego rytmu biologicznego dziecka oraz jego próbą regulowania swoich emocji. Uświadamiając sobie, że nasze dziecko nie jest “niegrzeczne” lecz po prostu inaczej odbiera otaczającą go rzeczywistość może sprawić, że codzienny trud związany nieodłącznie z opieką nad wymagającym dzieckiem będzie dla nas mniej obciążający i łatwiejszy do zniesienia. Pamiętajmy, że większość maluchów wyrasta z tego trudnego stanu i zaczynają lepiej radzić sobie w otaczającym je świecie.
Jak radzić sobie z High Need Babies? Porady dla mam
Nie da się ukryć, że w pierwszych miesiącach życia dzieci są najbardziej związane ze swoimi mamami, w związku z czym, to kobiety najdotkliwiej odczuwają wysokie potrzeby swojego dziecka. Jak radzić sobie w obliczu tej trudnej, wymagającej sytuacji? Przede wszystkim kluczowa jest akceptacja, że dziecko jest wyjątkowe i ma swoje specyficzne potrzeby. Zrozumienie, że to nie jest coś, co można „naprawić”, ale cecha charakterystyczna malucha. Kolejny ważny krok to wypracowanie codziennej rutyny. Stworzenie stałych rytuałów, choćby dotyczących snu i karmienia, może pomóc dziecku poczuć się bezpiecznie. W pierwszych trudnych miesiącach życia z HNB warto korzystać z pomocy innych osób. Nawet jeśli nie są one w stanie zająć się dzieckiem mogą odciążyć matkę w innych obowiązkach domowych. Nie należy więc bać się proszenia o pomoc. Ponadto, mama dziecka HNB musi mieć świadomość, że poza tą rolą pozostaje kobietą, żoną, mamą innych dzieci. Ma więc pełne prawo zadbać o siebie i o swoje potrzeby – nie należy mieć wyrzutów sumienia i wykorzystywać każdy moment na relaks i odzyskanie równowagi po trudnych chwilach.
Jak być rodzicem HNB?
Bycie rodzicem HNB jest sporym wyzwaniem, jednak może przynosić sporo satysfakcji i spełnienia. Jeśli zaakceptujemy fakt, że nasza pociecha ma większe potrzeby i inaczej reaguje na otaczające ją bodźce o wiele łatwiej będzie nam zmagać się z codziennymi trudnościami. Rodzice dzieci HNB powinny kształcić się w temacie tych maluchów, poszukiwać wsparcia oraz fachowej pomocy. Nie powinni również bać się prosić o pomoc osób, które są im bliskie. Bardzo ważne jest bowiem dbanie także o własny komfort psychiczny oraz związek, który tworzymy. Niezbędna jest spora doza cierpliwości oraz cieszenie się z drobnych sukcesów i postępów. Dzięki temu nawet trudniejsze dni z dzieckiem HNB będą łatwiejsze do zniesienia.
High Need Baby – czy warto skonsultować się z pediatrą?
Jeśli jesteśmy rodzicami malucha, który ma problemy z zasypianiem, często zanosi się nieutulonym płaczem, wymaga ciągłego kontaktu z rodzicem a jego potrzeba kołysania, noszenia i przytulania jest niezwykle intensywna możemy podejrzewać, że jesteśmy rodzicami High Need Baby.
Warto jednak mieć świadomość, że najczęściej przyczyną płaczu u dzieci są różnego dolegliwości, w tym również wynikające z chorób i zaburzeń. Dlatego też jeśli zauważamy niepokojące objawy, które mogą, choć nie muszą świadczyć o tym, że jesteśmy rodzicami dziecka HNB warto skonsultować się z pediatrą, który przeprowadzi szczegółową diagnostykę i oceni stan zdrowia dziecka. Jeśli okaże się, że nic nie dolega maluchowi pod względem fizycznym i rzeczywiście jest on wymagającym dzieckiem pediatra nadal może przynieść nam nieocenioną pomoc.
Pediatra może dostarczyć rodzicom cennych wskazówek dotyczących technik uspokajania malucha, podpowiedzieć strategie radzenia sobie z przerywanym, snem oraz wyjaśnić, jakie zmiany w diecie lub środowisku mogą wpłynąć na komfort dziecka. Wielu pediatrów podpowiada także rodzicom z jakiej pomocy mogą skorzystać by zapewnić swojemu wymagającemu dziecku lepsze warunki rozwoju. Są to między innymi grupy wsparcia dla rodziców, specjaliści ds. rozwoju dziecięcego czy terapeuci. Jeśli więc codzienność z maluchem jest trudna i mamy coraz więcej powodów do niepokoju nie bójmy się skonsultować z lekarzem. To najlepsze co możemy zrobić by zapewnić dziecku optymalne warunki a przy tym zadbać również o siebie i swoje potrzeby.
Lekarz pediatra i mama trójki dzieci. Chętnie dzielę się poradami o wychowaniu dzieci, ciąży i karmieniu piersią. Jestem tutaj, żeby dbać o Wasze pociechy!